Magdalena Szpunar

mgr Magdalena Szpunar

Wy�sza Szko�a Informatyki i Zarz�dzania w Rzeszowie

Spo�eczna przestrze� Internetu - Internet jako medium komunikacji spo�ecznej[1]

Internet sta� si� now� przestrzeni� spo�eczn�, gdzie realizuje si� wi�kszo�� ludzkich potrzeb. Spo�eczna przestrze� Internetu sta�a si� nowym, znacz�cym elementem w �yciu wielu jednostek. Znacz�ca cz�� ludzkiej aktywno�ci przenosi si� do sfery wirtualnej, nie wy��czaj�c spo�ecznej. Autorka w artykule na podstawie przeprowadzonych bada� empirycznych odpowiada na nast�puj�ce pytania: Jak internet wp�ywa na kontakty mi�dzyludzkie? Czy wzmacnia kontakty interpersonalne, czy raczej prowadzi do ich os�abienia? Czy preferujemy kontakty za pomoc� internetu, czy spotkania osobiste? Na te pytania w niniejszym artykule odpowiada autorka. �Procesy komunikacyjne coraz cz�ciej przebiegaj� w �rodowisku zapo�redniczonym, gdzie cz�ciej liczy si� sam kontakt, mo�liwo�� rozmowy, a drugorz�dne znaczenie ma, z kim ta rozmowa si� toczy.

Spo�eczna przestrze� Internetu stanowi odzwierciedlenie fizycznej przestrzeni, w jakiej funkcjonujemy na co dzie�. Przestrze� wirtualna stanowi - pos�uguj�c si� terminologi� McLuhana � przed�u�enie przestrzeni spo�ecznej, w kt�rej przebiegaj� kontakty mi�dzyludzkie. Internet - podobnie jak inne media - wsp�tworzy pewne wymiary rzeczywisto�ci, redefiniuje nasz spos�b my�lenia o przestrzeni i tym, co prawdziwe i realne. Za naturalne uznajemy porozumiewanie si� oddalonym o tysi�ce kilometr�w, nieznanym nam cz�owiekiem i to w czasie rzeczywistym. Wydaje si�, �e to medium, jak �adne inne kompresuje czas i przestrze�.

Internet przekonuje swoich u�ytkownik�w, �e ow� przestrzeni� rzeczywi�cie jest. Analogicznie jak w realnym �wiecie, internauci wchodz�, ogl�daj�, rozmawiaj�, wysy�aj� listy. Internet oferuje swoim odbiorcom pokoje rozm�w, kafejki, gdzie odwiedzaj� poszczeg�lne pokoje i spotykaj� innych ludzi. Strona internetowa ma przywodzi� na my�l kartk� papieru, a witryny WWW stanowi� odwzorowanie witryn sklepowych. Sama przegl�darka internetowa, kt�rej zdaniem jest �zagl�danie� do Internetu jest zbudowana w postaci okna stanowi�cego analogi� do rzeczywistego okna, przez kt�re ogl�damy �wiat. �

Z bada� przeprowadzonych przez autork� wynika, i� 39% badanych przyznaje, i� Internet zacie�nia stosunki mi�dzyludzkie, a 30% twierdzi, i� dzi�ki Internetowi ma poczucie przynale�no�ci do jakiej� wsp�lnoty. 38% respondent�w uwa�a, i� internaut�w ��czy szczeg�lny rodzaj wi�zi, niespotykany poza Sieci�. Ankietowani s� jednak �wiadomi specyfiki kontakt�w internetowych, dlatego te� tylko 11% uwa�a, ze zwi�zki zawarte przez Internet s� trwa�e, a 7% preferuje kontakty wirtualne bardziej od kontakt�w w �wiecie rzeczywistym. Niemal, co drugi badany uwa�a, i� nie mo�na w Internecie spotka� prawdziwych przyjaci� 44%.

60% badanych uwa�a, i� spo�eczno�� internetow� okre�laj� g��wnie wsp�lne zainteresowania (46% przyznaje jednocze�nie, i� w Internecie poszukuje ludzi podobnych do siebie), intensywne kontakty mi�dzy cz�onkami (internautami) - 58% oraz poczucie przynale�no�ci - 51%. Nieco mniej wa�ne s� zdaniem ankietowanych wsp�lne dzia�ania podejmowane przez cz�onk�w tych�e spo�eczno�ci - 34%. W�r�d odpowiedzi �inne� respondenci najcz�ciej wybierali anonimowo��, cz�stotliwo�� korzystania z Internetu oraz �atwo�� w nawi�zywaniu kontakt�w.

Ryc.1.   Cechy okre�laj�ce spo�eczno�� internetow�

����������� Z wywiad�w pog��bionych przeprowadzonych z osobami badanymi wynika[2], i� spo�eczna przestrze� Internetu jest uto�samiana ze spo�ecznym agregatem tej przestrzeni. Przestrze� t� tworz� sami u�ytkownicy:

�to przestrze�, w kt�rej ludzie porozumiewaj� si� ze sob� za pomoc� s��w, gest�w, obraz�w, a w procesie komunikacji mi�dzy nimi po�redniczy komputer b�d� inna jednostka sprz�towa umo�liwiaj�ca dost�p do sieci globalnej (Internetu). W tym przypadku komputer jest narz�dziem komunikacji, bez kt�rego �Spo�eczna Przestrze� Internetu� po prostu istnie� by nie mog�a. Wed�ug mnie �SPT� organizowana jest w my�l pewnych pierwotnych zasad, kt�re to kszta�towa�y si� wraz z pojawieniem si� cz�owieka na ziemi, czyli j�zyk, kultura bycia, wyznawana ideologia, popierany system polityczno-ustrojowy, pogl�dy kulturowe itp.
W zale�no�ci od wyznawanych zasad ludzie dobieraj� si� w pewne struktury spo�eczne komunikuj�ce si� ze sob� za pomoc� Internetu na przer�nych forach, czatach, za pomoc� program�w komunikacyjnych, stronach internetowych, blogach (pami�tnikach internetowych) itd. by wymienia� zdania (pogl�dy) na dany temat, poszerza� kontakty i znajomo�ci� - Piotr.

W podobnym tonie wypowiada si� Marcin i Magdalena, kt�rzy zwracaj� uwag� na element ludzki, kt�ry t� przestrze� konstytuuje:

�Sk�adaj�� si� na ni� ludzie, kt�rzy kontaktuj� si� mi�dzy sob�, dyskutuj� zawieraj� znajomo�ci, b�d� uzyskuj� pomoc, dzi�ki stworzonym w tym celu witrynom internetowym, lub specjalnym aplikacjom, umo�liwiaj�cym kontakt przez sie�. Na przyk�ad: gadu-gadu, skype, tlen etc. Poza tym czaty, kana�y irc, fora dyskusyjne, blogi, oraz rozmaite strony�.

�Poj�cie sieci � Internetu obejmuje swoim zakresem nie tylko fizyczne urz�dzenia, po��czenia, ale tak�e wszystkich u�ytkownik�w i tych, kt�rzy dostarczaj� informacji. Tworz� j� ci, kt�rzy na co dzie� zasiadaj� przed monitorami swoich komputer�w, w przer�nych celach (odszukuj� informacje, kontaktuj� si� ze swoimi bliskimi i przyjaci�mi, zabieraj� g�os na rozmaitych na forach, pisz� � wirtualne pami�tniki- blogi, s�uchaj� muzyki, ucz� si�, pracuj�...etc). Nale�y zaznaczy� tutaj, �e jedynym po�rednikiem w relacji cz�owiek � cz�owiek jest komputer�.

Badani zwracaj� uwag� na dynamik� i ci�g�e zmiany w zakresie spo�ecznej przestrzeni Internetu, w kt�rej nic nie jest sta�e:

�Spo�eczna przestrze� Internetu to my ludzie, kt�rzy j� tworzymy. To nie tylko proste po��czenie kablem paru PC-t�w, to co� dynamicznego, co tworzy si� od nowa, z ka�dym zalogowaniem si� do sieci i z ka�dym nowym u�ytkownikiem. Przestrze� ta to tw�r dynamiczny, kt�ry podlega ci�g�ym zmianom i r�nym wp�ywom. Pojawia si� w momencie w��czenia komputera i znika po jego wy��czeniu. Tworzy si� ci�gle od nowa. Ludzie dziel�c si� uczuciami, my�lami, s�dami, ocenami, maj�cy do dyspozycji tak wiele element�w buduj� indywidualn� jaki i spo�eczn� przestrze� Internetu. To fascynuj�ce zjawisko, powstaj�ce na styku ludzkiej wyobra�ni, rozumu i technologii� � Sabina.

Najbardziej �prospo�eczno�ciowym� narz�dziem komunikacji internetowej jest forum 56%, komunikator (41%) oraz czat (37%). Tworzeniu spo�eczno�ci nie sprzyja zdaniem badanych poczta elektroniczna (12%), delicious[3] (12%) oraz spinacz[4] (12%).

Ryc.2.   Tworzenie si� spo�eczno�ci w poszczeg�lnych formach komunikacji[5]

�����������

W�r�d aktywnych u�ytkownik�w danej formy komunikacji, jedynie poczta elektroniczna zosta�a zaklasyfikowana jako narz�dzie nietworz�ce spo�eczno�ci (12%[6] wi�cej u�ytkownik�w poczty elektronicznej twierdzi, �e nie tworzy ona spo�eczno�ci). Najwi�ksza liczba aktywnych u�ytkownik�w serwisu grono.net[7] przyznaje, i� tworzy on spo�eczno�� (88%).

Ryc.3.   Opinie aktywnych u�ytkownik�w danej formy komunikacji o istnieniu spo�eczno�ci w ramach tej formy komunikacji[8]

Je�li chodzi o narz�dzia komunikacyjne, najwi�ksza liczba badanych korzysta aktywnie z poczty elektronicznej (85%), komunikator�w (58%) oraz forum (38%).

Ryc.4.   Aktywne korzystanie z r�nych form komunikacji

W pierwszych dw�ch latach u�ytkowania Internetu zaczyna si� w�r�d u�ytkownik�w kszta�towa� �wiadomo�� istnienia spo�eczno�ci internetowych. Egzemplifikacj� tego jest to, �e u�ytkownicy korzystaj�cy z Internetu poni�ej roku (niezaawansowani) wymieniaj� jako najbardziej �prospo�eczno�ciow�� form� komunikacji poczt� elektroniczn�, natomiast wraz ze wzrostem sta�u internetowego ro�nie przekonanie, �e poczta elektroniczna nie sprzyja tworzeniu spo�eczno�ci. Niedoceniane w�r�d pocz�tkuj�cych internaut�w forum jako narz�dzie spo�eczno�ciowe, wyra�nie zyskuje na znaczeniu u zaawansowanych u�ytkownik�w, staj�c si� najbardziej prospo�eczn� form� komunikacji w�r�d og�u badanych.

Ryc.5.   Tworzenie si� spo�eczno�ci poprzez poszczeg�lne narz�dzia komunikacyjne, a sta� korzystania z Internetu

Respondenci najcz�ciej korzystaj� z Internetu w celu wysy�ki/odebrania poczty elektronicznej 81%, poszukuj� informacji zwi�zanych z prac� lub nauk� 77%, czytaj� pras� lub serwisy informacyjne funkcjonuj�ce w Internecie 75% oraz poszukuje informacji zwi�zanych z hobby 63%. Przez komunikatory komunikuje si�, co drugi badany (52%), co drugi �ci�ga pliki muzyczne lub filmowe (45%). Co czwarty komunikuje si� poprzez grupy dyskusyjne (25%), a co pi�ty gra w gry sieciowe (20%). Niemal 10% badanych pisze bloga,
a 6% komunikuje si� na czatach.

Ryc.6.   G��wne formy aktywno�ci w internecie

Poczta elektroniczna jest najbardziej popularnym narz�dziem komunikacyjnym, a� 80% badanych przyznaje, i� korzysta z tej formy komunikacji.

Poczta elektroniczna najcz�ciej s�u�y komunikacji w sprawach zawodowych,
z osobami zwi�zanymi z wykonywan� prac� oraz do komunikacji z przyjaci�mi
i znajomymi. Najrzadziej to narz�dzie jest wykorzystywane do komunikacji z rodzicami oraz innymi krewnymi.

W badaniu prowadzonym pod kierunkiem prof. L. Habera okre�lanym jako Krakowski Eksperyment Internetowy (KEI) odsetek os�b korzystaj�cych z poczty elektronicznej w roku 2005 by� niemal taki sam, jak w moim badaniu i wynosi� 81% (Napieracz, Niezgoda, 2005, s. 280)[9].

Ryc.7.   Komunikacja z poszczeg�lnymi osobami poprzez poczt� elektroniczn� (�rednio)

Komunikator jest cz�ciej wybieranym narz�dziem komunikacyjnym, w stosunku do poczty elektronicznej. Poczta elektroniczna staje si� dominuj�cym �rodkiem komunikacyjnym, jedynie w przypadku kontakt�w z osobami zwi�zanymi z prac� zawodow�, a wiec jak mo�na domniemywa� kontakt�w o charakterze zawodowo-profesjonalnym. Kilka razy w tygodniu badani korzystaj� z komunikatora rozmawiaj�c z przyjaci�mi i znajomymi. Rzadziej ni� raz na miesi�c korzystaj� z obu narz�dzi w celu komunikacji z rodzicami.

Ryc.8.   Cz�sto�� komunikacji poprzez poczt� elektroniczn� vs poprzez komunikator

Zdecydowana wi�kszo�� badanych przyznaje, i� komunikuje si� poprzez komunikator (61%). Co trzecia osoba korzystaj�ca z komunikatora po�wi�ca codziennie na t� form� komunikacji od 16 minut do godziny (36,1%), co czwarta osoba rozmawia codziennie poprzez komunikator poni�ej 15 minut (26%), niemal taki sam odsetek badanych po�wi�ca na t� form� komunikacji powy�ej godziny do 3 godzin (25,3%), a 13% rozmawia przez komunikator powy�ej 3 godzin dziennie.

W badaniu przeprowadzonym przez CBOS w 2006 odsetek os�b korzystaj�cych
z komunikatora, jest bardzo zbli�ony do uzyskanego wyniku i wynosi� 63% (Wenzel, 2006).

W badaniu Krakowski Eksperyment Internetowy (KEI) odsetek os�b korzystaj�cych
z komunikatora w roku 2005 wynosi� 73%[10]. Odsetek ten jest wy�szy w przypadku KEI, gdy� dane w przypadku KEI odnosz� si� do zbiorowo�ci student�w.

Ryc.9.   Cz�sto�� komunikacji poprzez komunikator z poszczeg�lnymi osobami (codziennie)

Osobami, z kt�rymi badani najcz�ciej rozmawiaj� poprzez komunikator s� przyjaciele i znajomi oraz wsp�ma��onkowie lub partnerzy respondent�w. Podobnie jak w przypadku poczty elektronicznej badani najrzadziej komunikuj� si� w ten spos�b z rodzicami i innymi krewnymi.

Ryc.10.          Komunikacja z poszczeg�lnymi osobami poprzez komunikator (�rednio)

Najpopularniejszym komunikatorem w Polsce jest Gadu-Gadu, z kt�rego korzysta 44,4% internaut�w, na drugim miejscu lokuje si� komunikator Skype 21,26% korzystaj�cych oraz Tlen.pl, z kt�rego korzysta 6,11% internaut�w (Kope�, 2006).

Ryc.11.          Najpopularniejsze komunikatory w�r�d polskich u�ytkownik�w Internetu
i �redni czas korzystania z nich (miesi�cznie)

�r�d�o: Megapanel PBI/Gemius, lipiec 2006

Co trzeci badany przyznaje, i� bierze udzia� w forum dyskusyjnym/usenecie (35%). Najcz�ciej wykonywan� czynno�ci� przez badanych na forum jest czytanie w�tk�w 60% robi to bardzo cz�sto oraz ich komentowanie 16% wskaza� na bardzo cz�sto, nowe w�tki zak�ada 4% badanych. Uzyskane wyniki s� bliskie wynikom Krakowskiego Eksperymentu Internetowego, gdzie 52% badanych umieszcza swoje opinie na forach dyskusyjnych
w r�nych portalach (Napieracz, Niezgoda, 2005, s. 280).

Ryc.12.          Wykonywanie okre�lonych czynno�ci na forum (�rednia)

Co drugi badany uwa�a, i� aby by� cz�onkiem spo�eczno�ci internetowej forum nale�y wykazywa� pewien stopie� aktywno�ci tj. przynajmniej czyta� i komentowa� w�tki (55%) lub czyta�, komentowa� i zak�ada� nowe w�tki (39%). Pasywne uczestnictwo w forum polegaj�ce na wy��cznie czytaniu w�tk�w tworzy spo�eczno�� internetow� zdaniem tylko (6,3%) badanych.

Ryc.13.          Wykonywanie okre�lonych czynno�ci na forum (�rednia) a tworzenie si� spo�eczno�ci

Najcz�ciej badani komunikuj� si� offline z wsp�ma��onkiem lub partnerem,
z osobami zwi�zanymi z prac� zawodow� oraz z rodzicami. W przypadku rodzic�w komunikacja offline zdecydowanie dominuje i rzadko, kiedy respondenci komunikuj� si�
z nimi online. W przypadku rodzic�w kontakty online maj� miejsce rzadziej, ni� raz na miesi�c, a wi�c s� sporadyczne.

Ryc.14.          Cz�sto�� komunikacji poprzez poczt� elektroniczn�, komunikator a poza Internetem

����������� Zaskakiwa� mo�e fakt, i� w przypadku komunikacji z przyjaci�mi i znajomymi, cz�stsz� form� komunikacji staje si� komunikacja online, ni� komunikacja offline. Wydaje si�, �e w przypadku bliskich, przyjacielskich kontakt�w jest to doskona�y spos�b na podtrzymanie kontaktu. W przypadku kontakt�w zawodowych, profesjonalnych kontakty offline s� cz�stsze, ale r�nica pomi�dzy kontaktami online jest niewielka. Najwi�ksz� dysproporcj� pomi�dzy kontaktami offline vs online obserwujemy w przypadku rodzic�w, co by� mo�e jest spowodowane brakiem dost�pu starszego pokolenia do Internetu i niewielkimi umiej�tno�ciami w tym zakresie.

Ryc.15.          Cz�sto�� komunikacji online vs offline[11]

Poza Internetem ankietowani najcz�ciej rozmawiaj� z partnerem/wsp�ma��onkiem (86,8% codziennie), osobami zwi�zanymi z prac� zawodow� (58% codziennie) oraz rodzicami (55 % codziennie).

Ryc.16.          Cz�sto�� rozm�w z poszczeg�lnymi osobami poza internetem

Rozmowy prowadzone przez Internet koncentruj� si� wok� zdarze� z �ycia codziennego (66%), spraw zwi�zanych z prac� zawodow� (48%) oraz rozrywk� (45%). Co trzeci ankietowany poprzez Internet omawia w�asne problemy i prosi o pomoc w ich rozwi�zaniu (39%), a co czwarty (22%) rozmawia na tematy rodzinne.

Ryc.17.          Tematy rozm�w prowadzonych przez internet

E-mail s�u�y g��wnie jako forma komunikacji zwi�zana z prac� zawodow� (55%), przekazywania informacji dotycz�cych �ycia codziennego (34%) oraz rozrywki (26%). Komunikator to g��wne narz�dzie przekazywania informacji dotycz�cych �ycia codziennego (54%), informacji o charakterze rozrywkowym (35%) oraz przekazywania problem�w wraz z pro�b� o pomoc w ich rozwi�zaniu (28%). Forum/Usenet to g��wne �r�d�o rozrywki (19%) oraz przekazywania problem�w wraz z pro�b� o pomoc w ich rozwi�zaniu (16%). Blog to narz�dzie wspomagaj�ce przekazywania informacji dotycz�cych �ycia codziennego (6%), za� czat s�u�y komunikacji g��wnie w celach rozrywkowych (9%).

Ryc.18.          Narz�dzia komunikacyjne a tematyka rozm�w przez nie prowadzonych

W�r�d os�b korzystaj�cych z poczty elektronicznej, komunikatora i forum (N = 224) zdarzenia z �ycia codziennego s� g��wnie omawiane poprzez komunikator (85%), forum s�u�y do omawiania problem�w (48%), za� poczta elektroniczna wymianie informacji na tematy zwi�zane z prac� zawodow� (56%).

Ryc.19.          Narz�dzie komunikacji a tematy prowadzonych rozm�w (w�r�d u�ytkownik�w korzystaj�cych z danego narz�dzia)

21% badanych przyznaje, i� prowadzi i uaktualnia stron� internetow�. Uzyskane wyniki s� identyczne do wynik�w Diagnozy Spo�ecznej 2005, gdzie 21% przyznaje, i� tworzy i modyfikuje w�asn� stron� WWW[12]. Podobne wyniki uzyskano w Krakowskim Eksperymencie Internetowym (KEI), gdzie w�asn� stron� WWW stworzy�o i uaktualnia 19% student�w (Napieracz, Niezgoda, 2005, s. 280).

13,5% pisze bloga, 18% komentuje inne blogi, a 19% rozmawia na czacie. 28% os�b deklaruje, �e pisze b�d� komentuje inne blogi. Dla por�wnania w badaniu przeprowadzonym przez firm� Gemius ten odsetek wynosi 34% (Batorski, 2005, s. 223). R�nica pomi�dzy badaniem Gemiusa, a moim badaniem wynika z tego, i� w przypadku Gemius wzi�to r�wnie� pod uwag� osoby, kt�re czytaj� blogi.

Ryc.20.          Cz�sto�� korzystania z r�nych narz�dzi komunikacyjnych[13] (dane w %)

Najwi�cej czasu tygodniowo (�rednio) tj. powy�ej 3 godzin internauci po�wi�caj� na: prowadzenie i uaktualnianie w�asnej strony internetowej (21%), prowadzenie bloga (20%) oraz wypowiadaj�c si� na forach/usenecie (19%).

Ryc.21.          Czas przeznaczany dziennie na r�nego rodzaju aktywno�ci w internecie

����������� Im osoba mniej otwarta i towarzyska, tym wi�cej czasu po�wi�ca na pisanie bloga (tau-b Kendalla 0,44) i im mniej szcz�liwa tym wi�cej czasu po�wi�ca na blogowanie (tau-b Kendalla 0,20).

�����������

Ryc.22.          �redni czas po�wi�cany na pisanie bloga w zale�no�ci od cech respondenta

W�r�d os�b, kt�re wypowiadaj� si� na forach/usenecie g��wnym motywem tej aktywno�ci jest dzielenie si� wiedz� z innymi osobami (38%), w przypadku prowadzenia blog�w dominuj�ca jest potrzeba ekspresji (8%), za� ich komentowania � dzielenie si� wiedz� (7%). W przypadku prowadzenia strony internetowej najistotniejsza okazuje si� by� ch�� dzielenia si� wiedz� (12%), za� w przypadku czatu potrzeba ekspresji (7%).

Ryc.23.          Motywy wykonywania okre�lonych czynno�ci w internecie

Im osoba mniej otwarta i towarzyska, tym wi�cej czasu po�wi�ca na prowadzenie
i uaktualnianie strony WWW (tau-b Kendalla 0,30), r�wnie� im mniej szcz�liwa, tym wi�cej czasu po�wi�ca na prowadzenie trony WWW (tau-b Kendalla 0,29), atrakcyjno�� fizyczna nie ma zwi�zku z czasem po�wi�canym na prowadzenie strony WWW (tau-b Kendalla 0,01).

Ryc.24.          �redni czas po�wi�cany na prowadzenie strony WWW w zale�no�ci od cech respondenta

���������

Na podstawie przeprowadzonych bada�, zar�wno przez autork�, jak i zachodnich badaczy (Kraut, Kiesler, Boneva 2001) mo�emy stwierdzi�, �e w sytuacji, gdy internet jest wykorzystywany g��wnie jako medium komunikacyjne, jego wp�yw spo�eczny jest pozytywny. Komunikacja bowiem pozwala ��czy� ludzi, tworzy� wsp�lne tre�ci, budowa� kultury, oferowa� poczucie kolektywnej si�y, wzmacnia� to�samo�� (Pomorski 2004),
a komunikacyjna rola internetu wydaje si� by� jego funkcj� dominuj�c�.

Internet jest medium, kt�re sprzyja wzmacnianiu pewnych cech psychospo�ecznych jego u�ytkownik�w. Badania Krauta i jego wsp�pracownik�w potwierdzaj�, �e ekstrawertycy cz�ciej korzystaj� z internetu w celach spo�ecznych, podtrzymuj�c kontakty
z rodzin� i przyjaci�mi lub zawiera� nowe znajomo�ci, ni� introwertycy. Podobne zjawisko opisuje I. S. Fiut nazywaj�c ten efekt �szk�em powi�kszaj�cym� � u�ytkownicy sieci pozostaj�cy w mocnych zwi�zkach spo�ecznych wykorzystuj� interakcje internetowe jako spos�b na podtrzymanie i powi�kszenie zakresu tradycyjnych wi�zi (Fiut 2004). Warto jednak�e pami�ta�, �e w internecie powstaj� g��wnie wi�zi s�abe. Jednak�e ich znaczenie okazuje si� by� bardziej znacz�ce, ni� wi�zi s�abych. One to bowiem decyduj� o rozprzestrzenianiu innowacji, norm, m�d, otwieraj�c dost�p do innych siatek spo�ecznych, zwi�kszaj�c szanse dost�pu do grup spo�ecznych o innej od naszej pozycji (Bendyk 2004).

Na zasadnicze pytanie postawione w tym artykule: Czy internet wp�ywa na przemiany relacji spo�ecznych?, na podstawie przeprowadzonych bada� i w toku analiz, mo�emy odpowiedzie� pozytywnie. Warto jednocze�nie okre�li� kierunek tego wp�ywu, w �wietle przeprowadzonych bada� jest on pozytywny, internet wydaje si� by� medium poszerzaj�cym zakres kontakt�w spo�ecznych, w wielu sytuacjach relacje te podtrzymuj�c i wzmacniaj�c, szczeg�lnie w sytuacji, gdy inna forma kontaktu jest niemo�liwa, b�d� utrudniona. Nierzadko relacje online staj� si� cz�stsz� form� kontaktu, jak w przypadku przyja�ni i znajomo�ci.

Bibliografia:

Batorski, D. (2005). Spo�eczne aspekty korzystania z nowych technologii, w: J. Czapi�ski, T. Panek (red.) Diagnoza Spo�eczna 2005. Warunki i jako�� �ycia Polak�w, Warszawa: WSFiZ.

Bendyk, E. (2004). Antymatrix. Cz�owiek w labiryncie sieci, WAB.

Fiut, I. (2004). Komunikacja sieciowa �r�d�em interakcji spo�ecznych w: L. Haber, (red.) Spo�ecze�stwo informacyjne. Wizja czy rzeczywisto��?, Krak�w: AGH, T. II

Kope�, A. (2006). Biuletyn Ranking.pl

Kraut,� R., Kiesler, B., Boneva B. (2001). Internet Paradox Revisited. Journal of Social Issues

McLuhan, M. (2004). Zrozumie� media. Przed�u�enia cz�owieka. Warszawa: WNT.

Napieracz, P., Niezgoda, M. (2005). Czy kontakt z komputerem zmienia nasze codzienne �ycie? w: L.� Haber (red.) Akademicka spo�eczno�� informacyjna na przyk�adzie �rodowiska akademickiego Akademii G�rniczo-Hutniczej, Uniwersytetu Jagiello�skiego i Akademii Ekonomicznej, Krak�w: AGH.

Pomorski, J. M. (2004). Spo�ecze�stwo informacji czy spo�ecze�stwo komunikuj�ce si�? w: A. Mattelart, Spo�ecze�stwo informacji. Krak�w: UNIVERSITAS

Wenzel, M. (2006). Internet i komputery: wyposa�enie gospodarstw domowych, sposoby i cele korzystania, BS/58/2006

Magdalena Szpunar jest doktorantk� Uniwersytetu Jagiello�skiego oraz pracownikiem Katedry Dziennikarstwa i Komunikacji Spo�ecznej Wy�szej Szko�y Informatyki i Zarz�dzania w Rzeszowie. Jej zainteresowania badawcze to socjologia Internetu oraz metodologia bada�. Wi�cej informacji na: www.magdalenaszpunar.com, kontakt: mszpunar@wsiz.rzeszow.pl

Internet stood new social space, where majority of human needs was realized. Social space of the Internet stood new significant element in life many individuals. The significant part of human activity moves to virtual sphere, not switching off social. In article authoress basis of conducted empirical investigations answers on following questions: How does internet influence on interhuman contacts? Does it strengthen interpersonal contacts or it leads to their weakness rather? Do we prefer contacts by internet, or meeting personal? Authoress answers on these questions in present article.�