Magdalena Szpunar

skany publikacji::   DJVU PDF
Przy cytowaniu zastosuj nastpujcy opis bibliograficzny:
Magdalena Szpunar,
Telepraca jako nowa forma zatrudnienia na rynku pracy a praca jako warto,
M. Malikowski (red.), Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2007/45, s.44-66

Mgr Magdalena Szpunar

Wysza Szkoa Informatyki i Zarzdzania

w Rzeszowie

Nowe sposoby produkcji umoliwiaj wanie to,

czyli powrt do produkcji we wasnym domu,

opartej na podstawie wysoko rozwinitej elektroniki

przy jednoczesnym nadaniu znaczenia domowi

jako najwaniejszej instytucji w spoeczestwie

A. Toffler Trzecia fala

 

Telepraca jako nowa forma na rynku pracy, a praca jako warto.

 

Nastanie ery spoeczestwa informacyjnego, diametralnie zmienia otoczenie czowieka, jak i jego samego. Podkrela si, i w konfrontacji z komputerem czowiek jest bez szans, gdy kad prac umysow lepiej wykona wydajniejszy komputer[1]. Ju w 1980 znakomity prognostyk naszych czasw Alvin Toffler w Trzeciej Fali, pisa Przed trzystu laty, widzc cae rzesze kosiarzy na polach, tylko wariat mgby marzy o tym, e wkrtce nadejd czasy, kiedy pola opustoszej, a ludzie bd pracowa na chleb stoczeni w miejskich fabrykach. I tylko wariat miaby racj. Tak samo dzi trzeba odwagi, aby powiedzie, e najwiksze fabryki i biurowce mog jeszcze za naszego ycia wyludni si i zmieni w jakie upiorne skady czy magazyny albo zacz suy komu za mieszkanie[2]. Dzisiaj sowa te brzmi nieco miesznie, jednake niemal wier wieku temu brzmie musiay niezwykle innowatorsko, trzeba bowiem wielkiej odwagi by mc stwierdzi w apogeum rozkwitu epoki industrialnej, e praca trafi kiedy z powrotem pod strzechy. J. Rifkin w pracy o prowokujcym tytule Koniec pracy, pisze wprost Nowe technologie prowadz nas w er produkcji prawie bez robotnikw, akurat w takim momencie historii wiata, kiedy ludno osigna niebywa liczebno. Zderzenie midzy presj zaludnienia a coraz mniejszymi szansami zatrudnienia bdzie ksztatowa geopolityk nowej gospodarki nowoczesnych technologii przez pierwsze dekady nowego stulecia[3]. Era spoeczestwa informacji przyniosa ze sob redefinicj pracy. Jak zauwaa Rifkin podczas, gdy w erze przemysowej praca ludzka stanowia element produkcji dbr i usug, w erze dostpu[4] inteligentne maszyny coraz czciej zastpuj si robocz w rolnictwie, produkcji i usugach. Zarwno farmy, jak i wiele stanowisk pracy umysowej polega automatyzacji i trudno nie przyzna racji Rifkinowi, ktry twierdzi, i najtaszy robotnik bdzie droszy od technologii, ktra go zastpi[5]. W takiej sytuacji trudno nie zauway, w jak znaczcy sposb rynek pracy ewoluuje, jak bardzo zmienia si praca i jej znaczenie w XXI wieku. Zmienia si niemal wszystko - zmieniaj si kryteria przydzielania pracy, w erze preindustrialnej byy to kategorie takie jak wiek, pe, w erze industrialnej kwalifikacje, za postindustrialnej profil osoby[6].

Ryc.1. Historia strategii zarzdzania zasobami ludzkimi

rdo: R. M. Balbin, Twoja rola w zespole, GWP, Gdask, 2003, s.19

 

Jak podkrela M. Fic praca biurowa w warunkach sztywnego czasu pracy, staych miejsc, scentralizowanych struktur przedsibiorstw bdzie stopniowo przeksztaca si w prac elastyczn ze wzgldu na czas, miejsce i form przedsibiorstw tworzc nowe moliwoci pracy, redefiniujc obowizujc zasad praca w okrelonych strukturach, na okrelonym miejscu i w okrelonym czasie, nowe technologie informacyjno-komunikacyjne umoliwiaj jednak prac z tym, tam i kiedy chcesz[7]. Naley zwrci uwag na to, i wybr telepracy, to nierzadko nie kaprys, a konieczno spowodowana okolicznociami zewntrznymi, np. chorob, opiek nad dziemi, chorymi czonkami rodziny, brakiem pracy na lokalnym rynku pracy, duymi kosztami dojazdu do firmy mieszczcej si daleko od miejsca zamieszkania[8].

Termin telepraca pochodzi od angielskiego telework, przedrostek tele, oznacza odlego, zatem telepraca jest prac na odlego. Termin ten bywa uywany gwnie w krajach europejskich, podczas, gdy w Stanach Zjednoczonych, bardziej popularne jest okrelenie telecommuting (ang. commute dojeda)[9]. Komisja Europejska proponuje nastpujc definicj telepracy telepraca jest to metoda organizowania i wykonywania pracy, w ktrej pracownik pracuje poza miejscem pracy pracodawcy przez znaczn cz swojego czasu pracy, dostarczajc do pracodawcy wyniki (rezultaty) pracy przy wykorzystaniu technologii informacyjnych oraz technologii przekazywania danych, zwaszcza Internetu[10].

Wrd gwnych zalet telepracy wymienia si[11]:

- zmniejszenie nakadw na przygotowanie stanowiska pracy oraz na jego utrzymanie: oszczdno powierzchni biurowej oraz koszt czynszw, wyposaenia i obsugi pracownikw

- brak potrzeby dojedania do pracy, zwaszcza w duych miastach oraz z odlegych terenw wiejskich, co powoduje znaczn oszczdno czasu i wzrost efektywnoci pracy

- zmniejszenie absencji chorobowej

- eliminacja spnie do pracy, a tym samym wzrost efektywnoci pracy

- zmniejszenie liczby nadgodzin

- wprowadzenie optymalnej organizacji pracy, pozwalajcej uzyska wzrost wydajnoci pracy (wedug bada produktywno osb pracujcych w domu poprawia si rednio o 15%, a osb pracujcych w telecentrach o 30%)

- rozwizywanie problemw wynikajcych z indywidualnych zachowa pracownikw, nie akceptowanych przez wsppracownikw, bd pracodawc ograniczenie konfliktw w pracy

- wpyw na rynek pracy moliwo zatrudniania pracownikw z terenw, gdzie koszty zatrudnienia s nisze, przez co przyczyniaj si do zmniejszenia bezrobocia na tych terenach

- eliminacj kosztw transportu, zmniejszenia natenia ruchu na ulicach miast, ograniczenie ryzyka wypadkw drogowych oraz zmniejszenia zanieczyszczenia rodowiska

- zmniejszenie liczby stanowiska parkingowych, zwaszcza w centrach duych miast

Niejednokrotnie podkrela si, i w spoeczestwach informacyjnych miejsce wykonywania pracy traci na znaczeniu, gdy najwaniejsza staje si informacja. Gwne elementy krajobrazu znanego nam z lat standardowej pracy tj. biurko, telefon, komputer, zdaj si odchodzi do lamusa, a zastpuje je system pracy zwany hot desking[12]. Pracownik winien by jedynie obowizkowo wyposaony w przenony komputer, mogc wykonywa sw prac w dowolnym miejscu i czasie, byle z dostpem do Internetu. E. Stroiska uwaa, i mona wyrni kilka cech, jakie powinien posiada potencjalny telepracownik[13]:

- siln automotywacj do wykonywania pracy w warunkach nieotrzymywania wizualnych i fonicznych sygnaw wystpujcych w tradycyjnym biurze

- samodyscyplin; nawet przy silnej motywacji do pracy, brak samodyscypliny powoduje spadek efektywnoci i zaangaowani w wykonywanie powierzonych zada

- elastyczno i innowacyjno; telepraca jest nowym sposobem organizacji pracy, a pracownicy, ktrzy maj trudnoci z dostosowywaniem si do nowych sytuacji, mog napotka na takie trudnoci rwnie w rodowisku telepracy

- umiejtnoci zawodowe; wykowanie telepracy najatwiej przychodzi tym, ktrzy dysponuj ju dowiadczeniem i odpowiednimi umiejtnociami potrzebnymi do jej wykonywania

- umiejtnoci komunikacji

- umiejtnoci zarzdzania czasem; aby mc wykonywa terminowo powierzone zadania

- umiejtno podejmowani samodzielnych (niezalenych decyzji)

- umiejtno pracy w spoecznej izolacji; zdolno do normalnego wykonywania zada pracowniczych przy maej stymulacji kontaktami towarzyskimi

- umiejtno oddzielenia sfery prywatnej od zawodowej

Warto jednak zwrci uwag, i trudno mwi o istnieniu osobowoci telepracownika. Mimo, i zgodnie z koncepcj Junga (test MBTI) mona wskaza na istnienie pewnych zawodw, do ktrych wykonywania nadaj si osoby o okrelonych cechach osobowociowych, takie wskazanie jest trudne w przypadku telepracy, ze wzgldu na jej heterogeniczno[14].

Prbujc stworzy pewn typologi stanowisk telepracy Welsch wyrnia nastpujce kategorie[15]:

- telepraca (sensu stricto) praca we wasnym mieszkaniu komunikacja a forma przez telefon i Internet

- telepraca zamienna regularna wymiana miejsca pracy midzy domem a biurem (model 4+1, 3+2)

- centra telepracy organizowane w postaci tzw. biur filialnych (przez jedno przedsibiorstwo) i ssiedzkich (wykorzystywane przez wiele firm) niedaleko miejsca zamieszkania pracownikw na terenach odlegych od gwnej siedziby firm

- telepraca mobilna praca wykonywana w rnych miejscach w zalenoci od sytuacji i potrzeb u klientw, w podry etc.

Gwnym miejscem wykonywania telepracy w USA jest dom 89%, w telecentrach pracuje wycznie w telecentrum 7%, za 4% osb czy obie te formy pracy. 65% telepracownikw to mczyni, rednia wieku wynosi 40 lat, 79% pracownikw telecentrw ma rednie wyksztacenie. Telepracownik jest wic lepiej wyedukowany, ni przecitny Amerykanin , telepracownik jest rwnie lepiej zarabia od przecitnego Amerykanina o ok. 20 tys.$[16].

 

Ryc. 2. Miejsce wykonywania telepracy w USA w 2000 roku.

 

Miejsce wykonywania telepracy w USA

rdo: A. Knia. Warsztat w sypialni. PCkurier 8/2001

 

Z bada przeprowadzonych przez Pracowni Bada Spoecznych (PBS) pod koniec 2005 roku wynika, i telepraca cigle nie jest popularn form zatrudnienia w polskich przedsibiorstwach. Wrd przedsibiorstw z tzw. bran rokujcych, t form zatrudnienia stosuje 16% przedsibiorstw, gdzie w 2/3 z nich pracuje tylko 1 telepracownik. O niskiej wiadomoci spoecznej idei telepracy wiadczy moe rwnie fakt, i w 3% badanych przedsibiorstw do grupy telepracownikw zaliczono rwnie przedstawicieli handlowych, osoby pracujce u klienta, a nawet osoby pracujce w oddziale terenowym przedsibiorstwa[17].

W Europie brak w wikszoci krajw odrbnych przepisw regulujcych prac w systemie telepracy. Jedynym wyjtkiem s Wochy wykorzystujce tzw. Prawo Bassaniego z 1998 roku, ktre odnosi si do telepracy wykorzystywanej w subie cywilnej. W Irlandii istniej specjalne zalecenia opracowane prze komitet telepracy, w Belgii parlament wyda stosown ustaw o pracownikach pracujcych w domu, za w Holandii obowizuje przepis o pracy na odlego[18]. Wadze UE powicaj wiele miejsca promowaniu telepracy w Europie, ju 10.07.1990 Parlament Europejski przyj zarzdzenie dotyczce nietypowych stosunkw pracy. Jedn z inicjatyw byo powoanie European Telework Development, organizacji ktrej celem jest pomoc w rozumieniu moliwoci tkwicych w pracy zdalnej[19].

W Strategii Informatyzacji Rzeczpospolitej Polskiej ePolska na lata 2004-2006, okrelono, i drugim priorytetem jest uczynienie z telepracy realnego narzdzia aktywizacji zawodowej. W tym przypadku komputer i odpowiednie przeszkolenie moe sta si szans na znalezienie pracy i rozwj zawodowy. Zdolno wykorzystywania zasobw Internetu w yciu prywatnym i zawodowym powinna by przekazywana ju w szkole, tak samo jak umiejtno korzystania ze rde pisanych, encyklopedii i sownikw, czy te umiejtno posugiwania si tradycyjnym katalogiem bibliotecznym. Pimienno informatyczna to umiejtno korzystania z komputera, w tym umiejtno korzystania z Internetu[20].

Strategia informatyzacji okrela nawet, na czym owa pimienno informatyczna ma polega[21]:

- umiejtno napisania listu w edytorze tekstu i jego wydrukowania

- umiejtno odbierania i wysyania poczty elektronicznej

- umiejtno posugiwania si przegldark internetow, w tym

- umiejtno przeszukiwania zasobw Internetu.

Telepraca, nazywana inaczej e-prac wywouje szereg implikacji, na ktre ju w 1980 roku wskazywa A. Toffler[22]:

- spoecznych: praca w domu, wykonywana przez wiksz cz ludnoci, prowadziaby do wikszej trwaoci wsplnot osiedlowych czy ssiedzkich, maa ruchliwo agodzi stresy adaptacyjne zwizane z nowymi warunkami oraz zmniejsza ulotno i nietrwao stosunkw midzyludzkich; czste zmiany pracy prowadz do maego angaowania w kontakty spoeczne

- rodowiskowych: zmniejszenie zapotrzebowania na energi w jednym okrelonym obszarze

- ekonomicznych: nowy system gospodarki powoduje, i niektre gazie bd zanika, niektre za przeywa bd rozkwit np. przemys elektroniczny, informatyka i telekomunikacja

- psychologicznych: nowe domowe rodowisko pracy stanie si coraz bardziej bezosobowe, jednake wizi rodzinne z pewnoci zostaj pogbione wcale nie musi by to wiat klinicznie wypreparowany z jakichkolwiek zwizkw uczuciowych midzy ludmi, gdzie kadego czowieka oddzielaby od reszty ludzkoci ekran monitora

Wedug M. Fic biuro przyszoci bdzie stanowio swoistego rodzaju dom rodzinny, dla staych i okresowych uytkownikw biura, jak i dla klientw[23].

Wikszo z hipotez postawionych przez Tofflera sprawdzia si. Przypomnijmy formuowa je prawie wier wieku temu. Jednake pewne elementy wczesnych prognoz, nie s dzisiaj tak oczywiste, jak mogoby si wydawa. Nie moemy by do koca pewni, czy maa ruchliwo przestrzenna, bdca konsekwencj niewymagalnoci od pracownika czstych zmian miejsca pracy, niekoniecznie musi powodowa wiksz otwarto na dziaanie lokalne, przywizanie do maych ojczyzn. Moe si sta wrcz przeciwnie, zamknici w swoich wasnych biurach domowych popadamy w marazm i niemal cakowicie eliminujemy kontakty spoeczne, gdy wikszo czynnoci moemy zaatwi w domowym zaciszu. Std nawet tak potrzebne elementy czowieka jako animal sociale, realizujemy poprzez internetowe formy komunikacji i rozrywki. Naley jednak nadmieni, e wiele osb skazanych wczeniej na bezrobocie, dziki nowym technologiom ma moliwo pracy szczeglnie dotyczy to osb niepenosprawnych. Nie zgadzam si take z opini o wpywie nowych form pracy na psychik ludzk. Ju dzi wiemy, e w domowym rodowisku bardzo trudno oddzieli sfer pracy od ogniska domowego, wielu ludzi leczy si na uzalenienie od Internetu, nie mogc wyznaczy jasnej granicy, gdzie zaczyna si i koczy ich praca. Wielu jest zdania, i bez nadzoru nie potrafi efektywnie pracowa, a jeli ju pracuj, to mao efektywnie, gdy tak naprawd s rozdarci pomidzy paczcym dzieckiem, a konieczn do wykonania prac. Rwnie i pracodawcy nie radz sobie z telepracownikami, gdy pozbawieni moliwoci nadzoru, nie wiedz, jak waciwe ocenia pracownika.

W Polsce internetowe portale pracy przeywaj oblenie. W bazie portalu hrk.pl, najwikszego polskiego internetowego serwisu doradztwa personalnego zarejestrowanych jest ponad 200 tysicy osb, inny serwis jobpilot.pl dysponowa w 2003 roku, 14 tysicami ofert pracy. Sam fakt takiego sposobu poszukiwania pracy ma wiadczy o znajomoci komputera i umiejtnoci wyszukiwania informacji[24]. Kto ma najwiksze szanse sta si telepracownikiem? tumacz, ankieter, grafik komputerowy, programista WWW, ksigowy, redaktor, korektor. Metropol podaje, i telepraca jest najbardziej rozpowszechniona wrd kadry kierowniczej 3% osb pracuje w ten sposb stale, wrd pracownikw naukowych 11% Najbardziej dotyczy ona porednictwa finansowego 5% pracuje w ten sposb stale oraz dziaalnoci zwizanej z rynkiem nieruchomoci (6%). Wedug rnych rde telepraca powoduje wzrost wydajnoci pracownikw o 15-30%, a dodatkowo oszczdnoci wynikajce np. m.in. z niszych kosztw wynajcia biura. Teleprac czciej wykonuj mczyni (6%), ni kobiety (4%). Dla 5% respondentw w pastwach kandydujcych do Unii dom stanowi miejsce staej pracy (UE - 3%), 11% pracuje w domu sporadycznie (UE - 8,5%)[25].

Podkrela si, i nie wszyscy s predysponowani do wykonywania telepracy, bowiem praca taka wymaga samodyscypliny i odpornoci psychicznej, by mc spdzi przed komputerem po kilkanacie godzin dziennie[26]. Naley pamita, e telepraca obok niewtpliwych zalet, ma take wiele uciliwoci, wrd ktrych wymienia si[27]:

- du intensywno pracy, nadmiern liczb przepracowanych godzin, co sprzyja utracie kontroli nad czasem pracy

- monotoni i czstkowo zada przy pracach odtwrczych

- uzalenienie od rodkw technicznych

- ograniczenie kontaktw spoecznych i zawodowych

Obok w/w niedogodnoci, uciliwoci mog by wynikiem zego rodowiska materialnego telepracy, jak np. zy, zawodny sprzt komputerowy i nieprzyjazne oprogramowanie, nieodpowiednie warunki warsztatu pracy, ze owietlenie[28].

 

Ryc. 3. Formy zatrudnienia telepracownikw w USA w 2000 roku.

Formy zatrudnienia w USA telepracownikw

 

rdo: A. Knia. Warsztat w sypialni. PCkurier 8/2001

 

Teleprac mona wprowadza w firmie w rozmaity sposb[29]:

- progresywnie przez samo przedsibiorstwo w ramach nowych form pracy majcych na celu oboplne korzyci

- przez danie pracownikom prawa wyboru (praca lokalna lub telepraca)

- w formie zindywidualizowanych umw o prac

W. Cellary podkrela, i nierzadko to sam pracownik jest inicjatorem uelastycznienia pracy, std czsto padaj wanie ze strony pracownika propozycje podjcia pracy wanie w tej formie. Telepraca bardzo czsto wywouje niech u kadry zarzdzajcej, ktra obawia si tej formy pracy. Po pierwsze menaderowie nie maj dowiadczenia w zarzdzaniu pracownikami na odlego, po drugie nie wierz w zdolnoci samoorganizacyjne pracownika, ktremu trzeba powiedzie, jak ma co wykona, po trzecie czsto oceniaj pracownika wanie za zachowanie w firmie, a nie osignite wyniki[30]. Opini Cellarego potwierdza wiceprezes Instytutu Bada nad Gospodark Rynkow Maciej Grabowski, ktry twierdzi, i na razie szefowie boj si telepracy, gdy uwaaj, e to okazja do marnowania czasu[31]. Std w brak penej kontroli wprowadza ich w pewne zakopotanie. Zdaniem Cellarego sami menaderowie posiadaj braki w edukacji informatycznej, std u nich asekuracyjnych stosunek do telepracy. Aby mc kontrolowa swoich telepracownikw pracodawcy, czsto wprowadzaj nowe formy kontroli, ktre polegaj na obowizku czstego kontaktowania si z biurem lub regularnym przesyaniu efektw swoje pracy[32]. Z wywiadw pogbionych z telepracodawcami przeprowadzonych pod koniec 2005 roku wynika[33], e jedn z barier jest przyzwyczajenie do tradycyjnej metody pracy, ale take brak atwo dostpnej, wyczerpujcej, wiarygodnej informacji na temat telepracy W duej iloci firm ludzie s przyzwyczajeni do tego trybu takiego biurowego i nie do koca zdaj sobie spraw z tego, co jest Teleprac, jakie to daj korzyci, moliwoci. Szefowie firm musz w tym kierunku spojrze, pj, usysze skd, sprawdzi, pozna kogo, kto pracuje w takim trybie, trzeba si z tym zetkn, po prostu [telepracodawca; mczyzna; zarzdza przedstawicielami handlowymi]. Niejednokrotnie niech do podpisywania umowy o prac z telepracownikiem to wynik braku zaufania oraz zbyt wysokie podatki W tej chwili, zatrudniajc na przykad osob na umow o prac, to nie sdz, by to w ogle jakikolwiek sens miao dla duej firmy, ktra liczy koszty. A tutaj praktycznie nie majc adnego kontaktu z takim telepracownikiem, nie wyobraam sobie, ebym kogo w systemie telepracy zatrudni na przykad na stae [telepracodawca; mczyzna; kierownik w firmie dystrybucyjnej]. Wywiady pogbione z telepracodawcami dostarczyy rwnie informacji, i owa niech do tej formy pracy to efekt nie dotrzymywania terminw wykonania pracy przez telepracownikw Telepracownicy powinni dotrzyma ustalonych terminw. Wielokrotnie si spotykaem z czym takim, e po prostu na zadane terminy nie udawao im si danej rzeczy koczy. Potem nie odbieraj telefonw, nie odpisuj na maile [telepracodawca; mczyzna; manager w agencji reklamowej].

J. Lipiec z Politechniki Gdaskiej twierdzi, i amerykaskie spki, ktre w pierwszej dekadzie lat 90. przeszy na teleprac, sporo zaoszczdziy, wydajno w tych spkach wzrosa o poow, bo pracownika ocenia si wedug osigni, a nie liczby godzin spdzonych za biurkiem. Wskazuje si, i polskie firmy, przeywajce obecnie powane tarapaty, nie s ani gotowe, ani zainteresowane wykorzystaniem zachodnich dowiadcze. Wedug bada przeprowadzonych w 2001 r. na zlecenie Centrum Promocji Kobiet o wprowadzeniu telepracy w firmie myli zaledwie 8% polskich przedsibiorcw, a 42% nawet nie wiedziao, co kryje si pod tym pojciem[34]. W cigu zaledwie piciu lat sytuacja ta ulega znacznej poprawie. Pod koniec 2005 roku 24% badanych przez PBS przedsibiorstw dostrzega moliwoci wprowadzenia telepracy. Taka sama liczba przedsibiorstw planuje zwikszy liczb telepracownikw, a 68% firm zamierza zwikszy zakres zada do wykonania przez telepracownikw[35].

Gwn motywacj zachcajc do wprowadzenia telepracy wrd polskich przedsibiorcw jest ch wykorzystania bardziej efektywnych metod pracy (69%), co trzeci badany przedsibiorca przyznaje, i bya to propozycja samego pracownika (28%), a co czwarty twierdzi i bya to ch ograniczenia wydatkw na prowadzenie biura (26%)[36].

Tab. 1. Telepraca szanse i uciliwoci

 

skutki gwne

skutki uboczne

bliskie w czasie

odlege w czasie

bliskie w czasie

odlege w czasie

pozytywne

- wiksze moliwoci zatrudnienia

- elastyczno zatrudnienia

- moliwoci zatrudnienia wysokokwalifikowanej kadry

- zatrudnienie niepenosprawnych

- zmniejszenie kosztw funkcjonowania firm

- poprawa rodowiska i jakoci ycia

- poprawa bezpieczestwa

- zmniejszenie bezrobocia

- wicej czasu dla rodziny

- elastyczno czasu pracy

- zmniejszenie kosztw porednich

- zmniejszenie liczby zwolnie chorobowych

- uaktywnienie rynkw lokalnych i lokalnych spoecznoci

- rwnomierne rozmieszczenie ludnoci

 

negatywne

- zwikszenie bezrobocia

- trudnoci w utrzymaniu tajemnicy firmy

- marginalizacja grup spoecznych

- rozwarstwienie spoeczne

- utrata tosamoci firmy

- izolacja

- dodatkowe koszty

- brak struktury dnia

- stres w rodzinie

- mniejsza ochrona ze strony zwizkw zawodowych

- przeniesienie kosztw pracy firmy na pracownikw

- alienacja

- choroby psychiczne

- rozpad wizi spoecznych

- brak wspczucia i solidaryzmu spoecznego

rdo: oprac. wasne, na podst. P. Sienkiewicz, H. wieboda, Analiza systemowa telepracy, w: L. Haber, Spoeczestwo informacyjne wizja czy rzeczywisto?, Krakw, AGH, 2004, T.2, s.35

 

Zasadnym wydaje si by udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy pe w jakikolwiek sposb determinuje sposb wykonywania telepracy i stosunek do niej. Z bada wynika, i pe, jest zmienn w znaczcy sposb determinujc zachowania telepracownika. Mczyni najczciej do wykonywania telepracy wybieraj osobne pomieszczenie, pokj, kobiety za pracuj w miejscach oglnie dostpnych, np. w kuchni, czy pokojach gocinnych w brak rozgraniczenia przestrzeni pomidzy prac, a obowizkami domowymi nierzadko prowadzi do konfliktu rl[37]. Kobiety take inaczej argumentuj wybr domowej pracy zdalnej podaj tutaj powody typowo rodzinne, co ma by dla nich szans na godzenie roli pracownika, ony i matki, mczyni natomiast podaj powody zwizane z sam prac zawodow, a wic np. polityk firmy lub niech do wsppracownikw[38].

Najpopularniejsz usug wykonywan przez telepracownikw w Polsce s usugi finansowe (32,5%), grafika komputerowa (28,1%), ksigowo (25,4%) oraz usugi prawnicze (21,6%)[39].

Ryc. Dziaalno wykonywana przez telepracownikw w Polsce.

 

rdo: Badanie PBS, Telepraca Raport z badania 1000 przedsibiorstw, 30.11.2005

 

Jeli chodzi o polski Internet wyszukiwarka Google znajduje ponad 20 tysicy stron na haso telepraca, ale nasze najwiksze portale Onet.pl podaje ju tylko ponad 1500 stron, za Wirtualna Polska ponad 6 tysicy stron. Analogicznie do innych hase wyszukiwanych poprzez Internet cz stron jest ju nieaktualna, albo ma niewielki zwizek z zapodanym przez nas tematem. Do najlepszych stron o tej tematyce naley z pewnoci serwis http://telepraca.idn.org.pl/, cigle aktualizowany, z biecymi ofertami pracy, inne serwisy, jak chociaby http://www.telepraca-polska.pl/prasa/index.html s od duszego czasu nieaktualizowane i mimo zapowiedzi, brak na nich najnowszych ofert pracy.

Podkrela si jednak, i idea domowych biur wprowadzi ostr polaryzacj na osoby o wysokich kwalifikacjach, wykonujce twrcze, ambitne projekty oraz osoby bez specjalnych kwalifikacji, wykonujce rutynowe prace, jak wprowadzanie danych do bazy danych[40].

Wedug Strategii Informatyzacji Rzeczpospolitej Polskiej ePolska na lata 2004-2006 umiejtno wykorzystywania Internetu oprcz wygody, oszczdza czas i pienidze, a take moe by narzdziem integracji spoecznej Przykadem jest telepraca, ktra potencjalnie umoliwia karier zawodow oraz stanowi rdo utrzymania dla osb, ktre nie mog pracowa w sposb tradycyjny osobom niepenosprawnym, wychowujcym dzieci lub nie mogcym si przeprowadzi w poblie miejsca pracy. Zmniejszenie odlegoci jakie daje Internet moe, przynajmniej czciowo, zaciera rnice pomidzy duymi miastami, uprzywilejowanymi pod wzgldem dostpu do wiedzy, kultury i usug, a miasteczkami i wsi. Umoliwiajc lepsz nauk, studia oraz ksztacenie zawodowe dorosych, mona pomc przerwa dziedziczenie biedy[41].

A. Straszak twierdzi wrcz, i naley mwi o trzech rodzajach telepracy a mianowicie: telepracy I generacji, ktra powstaa w latach 70., nie wymagaa ona wykorzystania Internetu, telepracy II generacji wykorzystujcej Internet na bazie technologii www, za trzecia generacja telepracy pojawi si zdaniem autora w cigu najbliszych kilku lat w zwizku z powstaniem nowej generacji Internetu Internetu Semantycznego, wykorzystujcego w sposb masowy sztuczn inteligencj[42].

 

Ryc. 4. Telepraca rnych generacji.


rdo: A. Straszak, Telepraca pracownikw wiedzy w spoeczestwie globalnej informacji http://iiwz.univ.szczecin.pl/zsgi/konferencje/5/index.html

J. Wachowicz wskazuje, i dla szybkoci upowszechniania si wszystkich nowych rozwiza istotne jest porwnanie korzyci pyncych z ich wprowadzania oraz nakadw niezbdnych do ich wdroenia - Bardzo wanym czynnikiem zdaje si rwnie by bariera wiadomoci i zdolnoci adaptacji przez pracownikw nowych koncepcji - takich jak telepraca, czy zwizana z ni nierozerwalnie idea wirtualnych organizacji[43]. Dobrym przykadem mog tu by protesty robotnicze towarzyszce wprowadzaniu maszyn do manufaktur.

Praca jako warto

 

W epoce informacji, gdzie praca staje si czym zupenie innym, ni praca epoki industrialnej, wydaje si by wan kwesti udzielenie odpowiedzi na pytanie, czym jest praca i jakie ma znaczenie dla wspczesnych.

Podkrela si, i praca zajmuje w yciu wikszoci z nas wicej czasu, ni jakakolwiek inna forma aktywnoci, praca kojarzy si z trudzeniem, jednake praca, to co wicej, ni trud, w przeciwnym razie nie odczuwalibymy negatywnych konsekwencji po jej stracie[44]. Praca daje nam kilka bardzo wanych elementw[45]:

- pienidze: przy braku dochodu pojawiaj si liczne problemy

- poziom aktywnoci: praca daje okazj do nabycia i wykorzystywania umiejtnoci, nawet zrutynizowana praca daje moliwoci upustu energii

- urozmaicenie: praca pozwala wyj z domu i zmieni otoczenie

- struktura czasu: dzie pracy jest uoony wedle rytmu pracy

- kontakty spoeczne: w rodowisku zawodowym czsto pojawiaj si przyjanie

- poczucie wasnej tosamoci: praca przynosi poczucie stabilnej tosamoci spoecznej, poczucie wasnej wartoci, szczeglnie w przypadku mczyzn, ktrzy s gow gospodarstwa domowego

M. Wolny zauwaa, i praca to swoisty teren polowania poluj bowiem owcy gw (na pracownikw) i pracownicy (na posady)[46]. Ogoszenia o prac to prawdziwy targ nowomowy, trzeba nie lada wprawy, by rozumie, co poeta mia na myli. Ostatnio jedna z firm poszukujc specjalisty telekomunikacyjnego jako jedno z zada wymienia obsug contentu. Oferty pracy zawieraj wiele zakodowanych informacji, ktre naley raczej odczytywa nie wprost i tak np. stwierdzenie typu Ciga ch podnoszenia kwalifikacji, moe oznacza, i tak naprawd nowy pracownik musi si sam wszystkiego nauczy, elastyczny czas pracy do de facto oferta pracy po nocach, kandydaci z bogatym dowiadczeniem to tacy, ktrzy bd zmuszeni zastpowa nawet kilka osb, za silna motywacja do pracy, to wskazanie, i raczej nieprzychylnie bdzie si patrze na osob z dzieckiem. Adnotacj prosimy nie dzwoni naley odczytywa jako sygna, i stanowisko dawano jest obsadzone, a ogoszenie to tylko formalno, rwnie niebezpieczny moe by szeroki zakres obowizkw, mogcy oznacza, i kady moe pracownikowi rozkazywa. Idealny kandydat wedug pracodawcy to mczyzna, w wieku 30 lat, stanu wolnego, z wyksztaceniem bdcym kompilacj informatyka, ekonomisty i prawnika. Przy tym powinien doskonale wada jzykiem angielskim, niemieckim, hiszpaskim, mie pi lat dowiadczenia na kierowniczym stanowisku. Z cech osobowoci wymienia si kreatywno, komunikatywno, zorientowanie na sukces, zdolnoci przywdcze, umiejtno pracy w zespole, odporno na stres[47].

Z badania CBOS[48] wynika, i posiadanie pracy, staego zatrudnienia znalazo si na czwartym miejscu - za udanym yciem rodzinnym, zdrowiem oraz takimi wartociami, jak mio i przyja - wrd najwaniejszych wartoci w yciu, stanowicych o jego sensie. Wikszo badanych (71%) uznaje posiadanie pracy za bardzo wane dla siebie osobicie, a dalsze 18% za raczej wane. Znacznie mniej istotne dla ankietowanych s oglne efekty i charakter pracy: osignicie sukcesu zawodowego, bycie dobrym w swoim zawodzie znalazo si na smym miejscu wrd najistotniejszych wartoci w yciu, a zadowolenie z pracy i jej zgodno z zainteresowaniami - na dwunastym. Niemal trzy czwarte badanych (72%) twierdzi, i praca nadaje yciu sens, co czwarty (24%) twierdzi, i praca to jedynie sposb na zdobycie pienidzy i e nikt nie pracowaby, gdyby nie musia[49].

Ryc. 5. Stosunek do pracy

rdo: Komunikat CBOS, Praca jako warto, BS/87/2004, J. Lewandowska, M. Wenzel

 

Odsetek osb przekonanych, e praca nadaje yciu sens, wyranie ronie wraz z wiekiem. W kategorii wiekowej 18 do 24 lat niemal dwie trzecie zgadza si z tym pogldem, jedna trzecia za sdzi, e nikt nie pracowaby, gdyby nie musia, natomiast wrd osb powyej 55 roku ycia jedynie 14% uwaa, e praca to tylko sposb na zdobycie pienidzy, a okoo 80% jest zdania, e praca nadaje yciu sens.

Na postrzeganie pracy jako wartoci samej w sobie ma wpyw rwnie ich status zawodowy. Wrd kadry kierowniczej i inteligencji a cztery pite badanych 80% - zgadza si ze stwierdzeniem, e praca nadaje yciu sens. Pogld ten podziela ponad poowa robotnikw niewykwalifikowanych (57%), ponad dwie pite za (43%) jest zdania, e praca to tylko sposb na zdobycie pienidzy. Przekonanie, e praca nadaje yciu sens, rzadziej ni przecitnie wyraaj rwnie robotnicy wykwalifikowani (65%) i pracownicy fizyczno-

-umysowi (61%)[50].

Poszukujc pracy Polacy skonni s do wielu wyrzecze, byleby tylko prac mie. Niemal wszyscy ankietowani wyraziliby zgod na dodatkowe szkolenia (96%), rwnie nauczenie si obsugi komputera deklaruje 91% respondentw, rozpoczynanie pracy bardzo wczenie rano 84%, nauczenie si jzyka obcego 82%. Z palenia papierosw w pracy zrezygnowaoby trzy czwarte badanych (75%), na koczenie pracy pnym wieczorem zgodzioby si 54% osb, za cakowit zmian sposobu ubierania, makijau, fryzury, deklaruje tylko, co drugi badany (49%). Najmniejsza liczba osb byaby skonna zaakceptowa uciliw prac tj. w haasie i brudzie 23%, czst prac w soboty i niedziele, a take pen dyspozycyjno 24 godziny na dob przez 7 dni w tygodniu (29%). Co trzecia osoba wyraziaby zgod na przeprowadzk do innej miejscowoci (30%), wyjazd za granic (31%), uciliwe dojazdy do pracy (32%)[51].

Ryc. 6. Poszukiwanie pracy, a wyrzeczenia.

rdo: Komunikat CBOS, Polacy o swoim zatrudnieniu, BS/77/2004, J. Lewandowska, M. Wenzel

 

Spord zaproponowanych w kafeterii kategorii odpowiedzi, a 42% badanych zgodzioby si zaakceptowa 4 do 7 warunkw, byleby dosta prac, co trzeci respondent, zgodziby si przyj 8 do 11 warunkw, za niemal co pity (18%) 12-16 warunkw, tylko 5% badanych byoby skonnych przyj 0-3 warunkw[52]. Mimo do duych ustpstw, jakie pracownicy s skonni ponie, by tylko uzyska prac, s pewne zachowania, ktrych Polacy nie toleruj, a wrcz potpiaj. Niemal ogl naszego spoeczestwa potpia przychodzenie do pracy po spoyciu alkoholu, 80% spnianie si do pracy, trzy czwarte potpia sytuacj w ktrej pracownik bierze pienidze za co, co i tak naley do jego obowizkw, 69% potpia zaatwianie spraw w godzinach pracy, niemal tyle samo uwaa za niemoralne dorabianie do pensji w godzinach pracy (68%). Ponad poowa potpia korzystanie z materiaw subowych np. papieru, w celach prywatnych, niemal tyle samo karci donosicielstwo tj, informowanie zwierzchnikw o naduyciach lub bdach wsppracownikw dla co drugiego za ukrywanie tej sprawy, jest godne potpienia. Moim zdaniem tak dua rozbieno jest tutaj wynikiem pewnego bdu metodologicznego polegajcego na pytaniu o dwie rzeczy na raz, bowiem inaczej postrzegamy informowanie o naduyciach, ktre s przecie niedyskutowalnie czym zym, a bdach swoich wsppracownikw, ktre przecie zdarzaj si kademu i takie postpowanie odbieramy jako zwykle donosicielstwo.

Z bada wynika, i praca staje si prawdziw, cenn wartoci. 82% badanych jest przekonanych, i warto wykonywa swoj prac z sercem, nawet jeli nie jest specjalnie znaczca, 12% jest zdania, i w prac nie warto si zbytnio osobicie angaowa, bowiem praca to tylko sposb zarabiania na ycie[53].

Ryc. 7. Sposb traktowania pracy

rdo: Komunikat CBOS, Praca jako warto, BS/87/2004, J. Lewandowska, M. Wenzel

 

Ponad trzy czwarte ankietowanych (79%) jest zdania, i warto by pracowitym. Dla tylko jednej pitej (18%) blisze jest przekonanie, e pracowito nie jest koniecznym warunkiem sukcesw w yciu. Odpowiedzi na to pytanie silne rnicuje poziom wyksztacenia zaledwie co dziesity badany wyraa pogld, i pracowito nie jest koniecznym warunkiem sukcesw w yciu, za wrd osb z wyksztaceniem wyszym jedynie, co trzeci. Podobnie rodzaj wykonywanej pracy silnie rnicuje odpowiedzi na to pytanie dwie pite badanych pracujcych na wasny rachunek i prawie tyle samo przedstawicieli kadry kierowniczej i inteligencji (a wic osb o wysokiej pozycji spoeczno-zawodowej, o ktrych mona powiedzie, e osigny sukces zawodowy) zgadza si ze stwierdzeniem, e pracowito nie jest koniecznym warunkiem sukcesw w yciu[54].

 

Ryc. 8. Sposb traktowania pracy

rdo: Komunikat CBOS, Praca jako warto, BS/87/2004, J. Lewandowska, M. Wenzel

Ponad poowa badanych (55%) uwaa, e dobre wykonywanie obowizkw wczeniej

czy pniej przyniesie nagrod lub sukces, niemal dwie pite za (39%) skania si ku pogldowi, e jeli si czowiek nie upomina o swoje, to nic nie bdzie mia ze swojej pracy. Odpowiedzi na to pytanie do silnie koreluj z ocen wasnych warunkw materialnych - ci, ktrzy oceniaj je le, czciej ni przecitnie swoj sytuacj materialn zgadzaj si z pogldem, e jeli czowiek nie upomina si o swoje, to nic nie bdzie mia ze swojej pracy - prawie poowa badanych z tej grupy wybraa t odpowied jako blisz swoim przekonaniom. Z drugiej strony wrd osb dobrze oceniajcych wasne warunki materialne a dwie trzecie jest zdania, e dobre wykonywanie obowizkw wczeniej czy pniej przyniesie nagrod lub sukces.

Ryc. 9. Wykonywanie obowizkw, a sukces

rdo: Komunikat CBOS, Praca jako warto, BS/87/2004, J. Lewandowska, M. Wenzel

 

Zasadnym wydaje si by odpowied, jaka praca jest t, jakiej podaj pracownicy. Zdaniem ponad poowy badanych (59%) dobra praca, to taka ktra przynosi dobre zarobki, 57% osb ceni sobie pewno zatrudnienia, 52% prac w gronie sympatycznych ludzi. Co druga osoba ceni sobie prac pozbawion stresw i napi (47%), co trzeci badany wysoko ocenia prac przynoszc ludzki szacunek (29%) i dajc moliwo awansu (28%). Dla co pitego znaczenie ma, by praca odpowiadaa zdolnociom i umoliwiaa czsto kontakty z ludmi (21%), niemal tyle samo osb docenia w pracy samodzielno oraz wykazanie si inicjatyw[55]. Wyniki badania CBOS potwierdzaj rwnie wyniki sondy przeprowadzonej przez najwikszy portal internetowy Onet.pl. Dla internautw do najbardziej efektywnej pracy przyczyniaj si wysokie zarobki i moliwo awansu, tak twierdzi 46% osb, dla 19% wana jest przyjazna atmosfera i dobre ukady w firmie, dla 16% motywacja i wewntrzny zapa do pracy[56]. Z bada wynika, i kobiety wyranie czciej ni mczyni ceni prac bezstresow, zapewniajc liczne kontakty z innymi ludmi, mczyni natomiast przykadaj wiksz wag do tego, aby praca bya interesujca, aby umoliwiaa wykazanie si inicjatyw, bya samodzielna. Najmodsi respondenci u ktrych potrzeba aprobaty spoecznej, w jaskrawy sposb dochodzi do gosu - za najwaniejszy element procesu pracy, uwaaj prac w gronie sympatycznych ludzi. Modsi badani podkrelaj, e najistotniejsze jest, aby praca bya interesujca; dla tej grupy wyranie waniejsza ni dla pozostaych jest moliwo awansu zawodowego. Wyksztacenie rwnie rnicuje pogldy respondentw na to, co jest najwaniejsze w pracy, badani z wyszym wyksztaceniem bardziej ni inni ceni sobie w pracy samodzielno i moliwo wykazania si inicjatyw, czciej chcieliby, aby praca bya interesujca i twrcza. Im nisze wyksztacenie, a zatem i kwalifikacje, tym czciej wyraany jest pogld, e najwaniejsze, aby praca bya prosta, nieskomplikowana[57].

 

 

Ryc. 10. Cechy podanej pracy

rdo: Komunikat CBOS, Praca jako warto, BS/87/2004, J. Lewandowska, M. Wenzel

Polacy s przekonani, i sami maj duy wpyw na uzyskanie pracy. 96% uwaa, i na uzyskanie pracy ma wpyw due dowiadczenie w zawodzie, niemal tyle samo jest zdania, i wpyw maj wysokie kwalifikacje zawodowe i umiejtnoci oraz wyksztacenie (95%). Rwnie due znacznie ma zdaniem respondentw znajomo jzykw obcych i obsugi komputera (94%), umiejtno dobrego zaprezentowania si, ale take znajomoci i kontakty s zdaniem badanych znaczce (92%). Jako istotne elementy przy poszukiwaniu pracy, badani wymieniaj rwnie inteligencj i odpowiedni wiek (91%), inicjatyw i samodzielno (90%). Nieco mniejsze znacznie ma zdaniem respondentw wygld zewntrzny (79%), szczcie i przypadek jest zdaniem trzech czwartych znaczcym czynnikiem, warunkujcym uzyskanie pracy (74%)[58].

 

Tab.2. Czynniki istotne przy uzyskaniu pracy

rdo: Komunikat CBOS, Praca jako warto, BS/87/2004, J. Lewandowska, M. Wenzel

 

Trudno dzisiaj by biernym wobec tego, co dzieje si na wspczesnym rynku pracy, ktry ewoluuje w stron dostpu. Wydaje si, i czowiek jako jeden z strategicznych elementw procesu pracy epoki industrialnej, w epoce dostpu staje si elementem, ktry coraz bardziej traci na znaczeniu, gdy wikszo pracy potrafi za niego sprawniej, efektywniej i taniej wykona maszyna. Telepraca - ktra miaa sta si szans, na wykluczenie spoeczne wielu osb, ktre nie mog lub po prostu nie chc pracowa poza domem nie cieszy si na Polskim rynku pracy zbytnim powodzeniem. Pracodawcy, przywykli do funkcjonowania w epoce industrialnej, nie bardzo wiedz jak poradzi sobie z brakiem staej kontroli nad pracownikiem, nie bardzo wierz w zdolnoci samoorganizacyjne pracownika, uwaajc, i pracownik pozbawiony czujnego oka pracodawcy, kad chwil braku kontroli wykorzysta by nie pracowa. Braki w edukacji informatycznej u samych menaderw powoduj niezwykle asekuracyjny stosunek do tej formy pracy, ktra posiada wiele niewtpliwych zalet o czym potencjalni pracodawcy zdaj si nie pamita lub po prostu nie wiedzie. Jak to zwykle bywa, by dokonywaniu jakichkolwiek zamian, najtrudniejszym ogniwem jest wanie element ludzki, ktry trudno adoptuje si do zmian. Trudno przekona pracodawc, i telepraca pozwala ocenia pracownika wanie za osignicia, a nie liczb godzin spdzonych za biurkiem std ten system pracy wydaje si by o wiele efektywniejszy.

 

Literatura:

1.        Badanie PBS, Telepraca Raport z badania 1000 przedsibiorstw, 30.11.2005

2.        R. M. Balbin, Twoja rola w zespole, GWP, Gdask, 2003

3.        W. Cellary (red.) Polska w drodze do globalnego spoeczestwa informacyjnego, Warszawa, 2002

4.        M. Fic, Biuro przyszoci elastyczno i komunikacja w Centrum wiedzy, http://iiwz.univ.szczecin.pl/zsgi/konferencje/5/index.html

5.        E. Frankowski, Zdalnie znaczy wydajnie, w: PCkurier 25/2002

6.        A. Giddens, Socjologia, PWN, Warszawa, 2004

  1. A. Knia, Warsztat w sypialni, w: PCkurier 8/2001
  2. J. Lewandowska, M. Wenzel, Komunikat CBOS, Polacy o swoim zatrudnieniu, BS/77/2004

9.        J. Lewandowska, M. Wenzel, Komunikat CBOS, Praca jako warto, BS/87/2004

10.     A. Kurkus-Rozowska, M. Konarska, Telepraca szanse, korzyci, uciliwoci, w: Bezpieczestwo Pracy 5/2002

11.     Metropol, 12.02. 2004

12.     A. Najmiec, Psychologiczne, spoeczne i organizacyjne uwarunkowania telepracy, w: Bezpieczestwo pracy 1/2003, s.20

13.     M. Rabij, Poszukiwanie czasu i oszczdnoci, w: Newsweek 05/2002

14.     J. Rifkin, Koniec pracy. Schyek siy roboczej na wiecie i pocztek ery postrynkowej, Wydawnictwo Dolnolskie, Wrocaw, 2001

15.     J. Rifkin, Wiek dostpu. Nowa kultura hiperkapitalizmu, w ktrej paci si za kad chwil ycia, Wydawnictwo Dolnolskie, Wrocaw, 2003

16.     Strategia Informatyzacji Rzeczpospolitej Polskiej ePolska na lata 2004-2006, Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, grudzie 2003, http://www.mnii.gov.pl/_gAllery/30/302.pdf

17.     P. Sienkiewicz, H. wieboda, Analiza systemowa telepracy, w: L. Haber, Spoeczestwo informacyjne wizja czy rzeczywisto?, Krakw, AGH, 2004, T.2

18.     P. Stasiak, Rybki www sieci, w: Polityka 14/2004

19.     E. Stroiska, Czy telepraca czy sfer zawodow i rodzinn? w: A. Szewczyk, (red.) Komputer przyjaciel czy wrg?, Szczecin, US, 2005

20.     A. Straszak, Telepraca pracownikw wiedzy w spoeczestwie globalnej informacji, http://iiwz.univ.szczecin.pl/zsgi/konferencje/5/index.html

21.     M. cibor, Telepraca, czyli gorce biurka,http://technopolis.onet.pl/369,1026895,2,artykul_typ.html

22.     Telepraca Polska, http://www.telepraca-polska.pl/abc/gfaq_1-1.html

23.     A. Toffler, Trzecia fala, PIW, Warszawa, 1997

24.     J. Wachowicz, Czynniki wpywajce na szybko upowszechnienia si telepracy w polskiej perspektywie, http://iiwz.univ.szczecin.pl/zsgi/konferencje/5/index.html

25.     M. Wolny, Job dla repa, w: Polityka 17/2001


 

Mgr Magdalena Szpunar

Instytut Socjologii

Uniwersytet Jagielloski

 

Telepraca jako nowa forma na rynku pracy, a praca jako warto.

 

Abstrakt

 

Artyku stanowi prb odpowiedzi na pytanie, jak ewoluuje rynek pracy w spoeczestwie informacji, dlaczego rynki zostaj zastpowane przez dostp i z czego to wynika. Artyku skada si z dwch zasadniczych czci. W pierwszej z nich autorka szeroko omawia kwestie telepracy, wraz ze wskazaniem na specyfik tej formy pracy. Sporo miejsca autorka powica omwieniu szans i zagroe, jakie wi si z wprowadzeniem telepracy i to zarwno ze strony pracodawcy, jak i pracownika. Obok rozwaa stricte definicyjnych autorka stara si dotrze do egzegezy niechci polskich pracodawcw do wprowadzania tej wanie formy pracy. W drugiej czci artykuu autorka dokonuje rozwaa nad kwesti pracy, jako wartoci, prbujc udzieli odpowiedzi na pytanie, jakie miejsce zajmuje praca w yciu wspczesnych. Podejmowane przez autork kwestie wydaj si by niezwykle wakie, zwaajc, i niewiele prac powiconych jest wanie tematyce telepracy.

Sowa-klucze: telepraca, telecentrum, telepracownik, wiek dostpu, era postindustrialna;

The telework as new form on market of work, and work as value.

Abstract

 

The article the state the test of answer on question, as it evolves in society of information the stew-pans of work, why the markets become replaced by access and from what this results. The article consists with two of the principle parts. In first of them the authoress describes the matters of telework wide, together with from indication on specific this form of work. A few the place the authoress dedicates the discussion of chances and threats, what join with introduction of telepracy and this both from the employer's side, as and the worker. Beside stricte definitional considerations the old authoress to reach to egzegeza of the polish employers' reluctance to introducing this just form of work. In second the part of article the authoress makes, as value, the considerations over matter of pracy trying to give on question answer, what place occupies in life of present the work. Undertaken by authoress matters seem to be unusually weighty, paying attention that the just subject matter of telework little work be consecrated.

Key-words: telework, telecentre, teleworker, access age, postindustrial age;

 

serwis umoliwiajcy profesjonalne przygotowanie ankiet:: eBadania.pl